Odpisy na kościół
- Szczegóły
- Kategoria: Artykuły
- Opublikowano: piątek, 09, listopad 2012 12:39
- Administrator
- Odsłony: 6390
Jakie darowizny kościelne można rozliczyć w podatku dochodowym
Podatnicy, którzy chcą uwzględnić wydatki na kościół, muszą pomyśleć o tym już teraz. Będą mogli skorzystać z tej preferencji, jeśli do przekazania kwot dojdzie przed końcem tego roku oraz zostanie to właściwie udokumentowana.
Ulgi kościelne odlicza się od dochodu, przed obliczeniem należnego podatku.
Możliwość pomniejszenia dochodów w zeznaniu rocznym to w efekcie prawo do zapłacenia niższego podatku, a nawet wyzerowania należności, którą powinniśmy oddać fiskusowi. Jednym ze sposobów pomniejszenia dochodów podatnika jest przekazanie darowizn na dwa cele: na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła albo na cele kultu religijnego. Obie formy darowizn są odrębne od siebie, regulowane innymi przepisami, a przekazanie darowizny na jeden cel nie wyklucza możliwości przekazania darowizny na drugi cel.
Wspólnym elementem obu tych darowizn jest to, że muszą one być poniesione do końca roku, za który podatnik się rozlicza. Jeśli podatnik chce pomniejszyć swój dochód za 2012 r. oraz wesprzeć finansowo kościół, zostało mu na to nieco ponad dwa miesiące. Natomiast przekazanie darowizny w 2013 r. spowoduje, że będzie można ją rozliczyć dopiero składając zeznanie roczne za 2013 r. (do 30 kwietnia 2014 r.).
Dwa rodzaje darowizn
Darowizny na cele kultu religijnego oraz na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła katolickiego wynikają z dwóch ustaw: ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) oraz ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. nr 29, poz. 154 z późn zm.). Podatnicy mogą również przekazać darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą innych kościołów, w tym m.in.: Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Ewangelicko-Augsburskiego oraz Zielonoświątkowego. Zasady odliczenia w takim przypadku regulują ustawy o stosunku państwa do tych kościołów. Mają one charakter specjalny wobec ustawy o PIT, co oznacza, że należy je stosować przed zastosowaniem ustawy o podatku dochodowym.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, od dochodu można odliczyć darowizny przekazane na cele:
- organizacji pożytku publicznego,
- kultu religijnego,
- krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi.
Warunkiem odliczenia jest jednak to, aby wysokość dokonanej darowizny nie przekroczyła kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu podatnika. Kwota odliczenia podatku zależy więc od tego, ile podatnik zarabia. Jeśli przykładowo jego dochód wyniesie 100 tys. zł, to będzie mógł maksymalnie odliczyć 6 tys. zł. Nie oznacza to jednak, że nie będzie można przekazać większej kwoty. Jeśli jednak podatnik, którego dochód wyniesie 100 tys. zł, przekaże 10 tys. zł, to i tak od dochodu odliczy sobie jedynie 6 tys. zł. Co więcej, nieodliczonej kwoty nie będzie mógł rozliczyć w kolejnym roku.
Drugi rodzaj darowizny - kościelnej - wynika z art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku państwa do kościoła. Przepis ten określa, że darowizny na kościelną działalność charytatywną-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny przekaże sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. W tym przypadku nie obowiązuje limit odliczenia z ustawy o PIT (w wysokości 6 proc. dochodu). [Przykład 1]
W praktyce przekazując oba rodzaje darowizn trzeba właściwie udokumentować poniesione wydatki na powyższe cele.
Niezbędny dokument
W przypadku obu rodzajów darowizn, a więc zarówno na cele kultu religijnego, jak i na działalność charytatywno-opiekuńczą, w zakresie ich dokumentowania stosuje się przepisy ustawy o PIT.
Z art. 26 ust. 7 ustawy o PIT wynika, że wysokość wydatków na cele m.in. kultu religijnego ustala się na podstawie:
1) dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego - w przypadku darowizny pieniężnej;
2) dowodu, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu - w przypadku darowizny innej niż pieniężna.
Najczęściej podatnicy przekazują na kościół pieniądze, dlatego konieczne jest, aby przekazali je na konto bankowe kościoła czy konkretnej parafii. Przekazanie pieniędzy w gotówce, nawet jeśli podatnik dostanie pokwitowanie, będzie oznaczało, że nie można tych kwot odliczyć od dochodu. [Przykład 2]
Co więcej, również w przypadku darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła konieczny jest przelew bankowy. Zgodnie bowiem z art. 26 ust. 6d ustawy o PIT, przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio do darowizn odliczanych na podstawie odrębnych ustaw. Taką odrębną ustawą jest m.in. ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP.
Obowiązek przelania środków na rachunek bankowy potwierdziły też sądy administracyjne. WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1998/09, prawomocny) orzekł, że darowizna pieniężna na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą musi zostać przelana na rachunek bankowy obdarowanego, a np. WSA w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 461/10, nieprawomocny) dodał, że podatnik, który chce odliczyć darowiznę, musi posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna - dokument, z którego wynika wartość darowizny.
Podatnicy muszą również pamiętać o obowiązku uzyskania sprawozdania o przeznaczeniu kwoty darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła. Z tym wymogiem jest wiele problemów.
Konieczne sprawozdanie
Ustawa o PIT ani ustawy regulujące stosunek państwa do poszczególnych kościołów nie określają danych, jakie muszą znaleźć się w sprawozdaniach potwierdzających przeznaczenie darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Znamy jednak te wymogi dzięki orzeczeniom sądów. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 grudnia 2011 r. (sygn. akt II FSK 1763/10) wyjaśnił, że sprawozdanie powinno zawierać dane na tyle dokładne i konkretne, aby umożliwić samoobliczenie podatku, a organowi w ewentualnym postępowaniu podatkowym ustalenie, sprawdzenie i zweryfikowanie danych o faktycznym przeznaczeniu darowizny. Z kolei WSA w Kielcach w wyroku z 29 września 2011 r. (sygn. akt I SA/Ke 391/11) wskazał, że elementami sprawozdania powinny być konkretne dane o wykorzystaniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą. Podatnik nie będzie mógł odliczyć darowizny, jeśli będzie dysponował jedynie oświadczeniem, z którego będzie wynikało, że parafia przeznaczyła pieniądze np. na wyjazd pielgrzymkowy. Sąd wyjaśnił, że ze sprawozdania musi wynikać m.in. koszt przejazdu, zakwaterowania, wyżywienia, biletów wstępu i in. Niezbędne jest też wskazanie osób, które skorzystały z darowizny lub przynajmniej przedsięwzięć zorganizowanych przez beneficjenta darowizny na rzecz osób korzystających z kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej. Na obowiązek taki wskazał WSA w Łodzi w wyroku z 14 września 2011 r. (sygn. akt I SA/Łd 725/11). [Przykład 3]
W sprawozdaniu konieczne jest więc wskazanie konkretnego celu oraz ostatecznego beneficjenta darowizny, co potwierdził też NSA w wyroku z 8 listopada 2011 r. (sygn. akt II FSK 891/10).
Jak rozliczyć ulgi
Podatnik ma obowiązek rozliczyć się z dochodów za 2012 r. w zeznaniu rocznym, które trzeba złożyć do 30 kwietnia 2013 r. Darowizny na cele kultu religijnego oraz działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła należy wykazać w załączniku PIT-O do zeznania podatkowego. Podatnicy muszą pamiętać, żeby nie tylko wpisać kwotę przekazanej darowizny, ale również podać dokładne dane obdarowanego oraz jego adres. Darowizny trzeba wykazać w części B i D formularza.
W załączniku PIT-O jest miejsce na podanie jedynie dwóch obdarowanych. Jeśli było ich więcej i podatnik chce odliczyć np. darowizny przekazane czterem parafiom, to musi złożyć więcej załączników (w omawianym przypadku dwa). Jeśli podatnik nie jest w stanie podać dokładnych danych obdarowanego, to nie będzie mógł skorzystać z odliczenia. Nawet jeśli uda mu się złożyć zeznanie, to urząd skarbowy wezwie go do złożenia wyjaśnień.
PRZYKŁADY
1. Czy podatnik koniecznie musi stosować limit dotyczący odliczenia darowizny w PIT?
Podatnik przekazał 4 tys. zł darowizny na budowę kościoła w sąsiedniej parafii. Będzie chciał odliczyć sobie ten wydatek od dochodu. Biorąc pod uwagę to, że jest zatrudniony na umowę o pracę i ma stałe koszty uzyskania przychodu, policzył, że jego dochód wyniesie ok. 50 tys. zł. Czy będzie musiał stosować limit odliczenia darowizny na kościół, czy jest to darowizna nielimitowana?
Tak. Podatnik musi stosować limit. Zgodnie z przepisami może przekazać w ramach takiej darowizny dowolną kwotę, ale odliczyć nie więcej niż 6 proc. dochodu. Budowa kościoła nie jest działalnością charytatywno-opiekuńczą, a więc limit odliczenia obowiązuje. Ponieważ podatnik zarobi w tym roku 50 tys. zł, to oznacza, że będzie mógł odliczyć od dochodu 3000 zł. Niestety nie będzie mógł pozostałej części darowizny, czyli 1 tys. zł, rozliczyć również w przyszłym roku, ponieważ na takie przeniesienie nie pozwalają przepisy ustawy o PIT. Podatnik będzie musiał złożyć z zeznaniem rocznym za 2012 r. załącznik PIT-O, w którym wykaże darowiznę.
2. Czy trzeba podać dokładne dane i nazwę obdarowanego, czyli np. parafii?
Podatnik zamierza przekazać parafii pewną kwotę pieniędzy. Czy w zeznaniu rocznym będzie musiał podać dokładne dane tej parafii?
Tak. Podatnicy przekazujący różnego rodzaju darowizny muszą wykazać w zeznaniu rocznym dokładne dane obdarowanego, kwotę przekazanej darowizny, kwotę odliczenia. Dotyczy to również darowizn przekazywanych na kościół. W zeznaniu trzeba więc podać dane, które pozwolą zidentyfikować parafię, w tym jej nazwę oraz adres. Informacje te mogą posłużyć urzędnikom skarbowym do zweryfikowania, czy rzeczywiście podatnik przekazał datek konkretnej parafii. Mało tego, przekazanie pieniędzy trzeba udokumentować przelewem bankowym. Podatnik musi mieć potwierdzenie dokonania przelewu. Jeśli nie spełni tych wymogów, nie będzie mógł skorzystać z odliczenia.
3. Czy parafia musi wydać podatnikowi sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny?
Podatnik w lipcu przekazał darowiznę na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła. Czy musi domagać się sprawozdania, z którego będzie wynikało, na co zostały przeznaczone te pieniądze?
Tak. Jak wynika z art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP, darowizny na kościelną działalność charytatywną-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - przekaże sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. Podatnik musi więc uzyskać takie sprawozdanie w okresie dwóch lat. Jeśli przekazał pieniądze w 2012 r. na konto parafii, to będzie mógł odliczyć poniesioną kwotę w zeznaniu za 2012 r., ale będzie też musiał w późniejszym terminie uzyskać sprawozdanie. Jeśli go nie dostanie, będzie musiał skorygować zeznanie roczne. Dotyczy to również wcześniejszych darowizn. Jeśli przykładowo podatnik przekazał darowiznę w 2009 r. i do dziś nie dysponuje sprawozdaniem wydanym przez parafię, będzie miał obowiązek skorygowania zeznania rocznego za 2009 r. Do korekty, w której będzie musiał podwyższyć swoje zobowiązanie podatkowe, trzeba również dołączyć wyjaśnienie przyczyn jej złożenia.
Łukasz Zalewski
25 października 2012 (nr 208)
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b), art. 26 ust. 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.). Art. 55 ust. 7 ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. nr 29, poz. 154 z późn. zm.)